Üsküdar Üniversitesi İş Sağlığı ve Güvenliği Bölüm Başkanı ve Meslek Hastalıkları İş Kazaları Önleme ve Araştırma Vakfı Başkanı Dr. Rüştü Uçan, Türkiye’de iş güvenliği kültürünün hâlâ yasal zorunluluklardan çok kişisel inisiyatiflere bağlı yürütülmesinin büyük bir risk oluşturduğunu söyledi. “Sıcak Çalışma Yönetmeliği Artık Zorunlu Olmalı” Uçan, özellikle 2024 Şubat ayında Beşiktaş’ta meydana gelen ve 29 kişinin hayatını kaybettiği bar yangınını hatırlatarak, bu tür kazaların önlenmesi için yasal düzenlemelere ihtiyaç olduğunu vurguladı: “ABD bu konuyu 62 yıl önce çözmüş, sıcak çalışma izinlerini yönetmelikle zorunlu hale getirmiş ve sekiz kez güncellemiş. Avrupa ve Hindistan da aynı sistemle ilerliyor. Bizde ise hâlâ gönüllülük esasına dayalı bir yapı var.” Uçan, bu konudaki eksiklikleri gidermek için Çalışma Bakanlığı’na bir taslak yönetmelik sunduklarını belirterek şu bilgileri paylaştı: “Hazırladığımız taslakta 11 metre etrafında yanıcı madde bulunmaması, alanın izole edilmesi, yangın tüpüyle donatılmış deneyimli personel bulundurulması gibi şartlar yer alıyor. Bu, yalnızca yangın sektörünü değil; kaynak, taşlama, kesim gibi tüm sıcak işlem gerektiren alanları kapsıyor.” Uçan’a göre bu düzenlemeler, sadece mevzuatın değil, iş güvenliği kültürünün yerleşmesi için de hayati önem taşıyor.   Deprem Yönetmeliği ve Erken Uyarı Sistemi Vurgusu Dr. Uçan, deprem yönetmeliği ve erken uyarı sistemleri üzerine yürüttükleri çalışmalardan da bahsetti. “Japonya, Amerika, İtalya, Meksika gibi ülkelerde erken uyarı sistemleri zorunlu. Bizde ise yalnızca Marmaray ve bazı kritik altyapılarda uygulanıyor. Oysa bu sistemin ülke geneline yayılması gerekiyor.” Uçan, yurtdışı incelemelerinde gözlemlediği önemli bir detayı da paylaştı: “İtalya ve Almanya’da zorunlu kalmadıkça 5 katın üzerinde bina yapılmıyor. Bizde ise yüksek yapılaşma, dağ kesimleri gibi riskli adımlar devam ediyor. Bu yaklaşım ciddi tehlikeler doğuruyor.” Erken uyarı sistemlerinin doğru uygulanması durumunda 10 ila 60 saniye arasında kritik uyarı süresi kazandırabileceğini belirten Uçan, bu sürenin “hayat kurtarabilecek kadar önemli” olduğunu ifade etti.   “İş Güvenliği Uzmanları Baskı Altında Kalmamalı” Dr. Rüştü Uçan, iş güvenliği uzmanlarının mevcut sistemde karşılaştığı sorunlara da değindi. Türkiye’deki uzmanların büyük kısmının OSGB (Ortak Sağlık Güvenlik Birimi) sisteminde çalıştığını hatırlatan Uçan, bu yapının bazı olumsuzluklar yarattığını belirtti: “İş güvenliği uzmanı, işverene danışmanlık yapar ama bazı firmalarda ‘müşteri kaybetmemek için bu önlemi yazmayın’ gibi baskılarla karşılaşıyorlar. Bu çok tehlikeli bir durum. OSGB yöneticileri de sorumluluk paylaşmalı ki uzmanlar baskı altında kalmasın.” Uçan, son olarak iş güvenliğinin bir kültür olduğunu vurguladı: “Yasal düzenlemeler kadar uygulama da önemli. Kurallar kâğıt üzerinde değil, sahada uygulanmalı.” _________________________________________________________________ Dr. Rüştü Uçan: “Workplace Safety Must Be Applied in Accordance with the Law” Earthquake Regulations and Early Warning Systems Dr. Rüştü Uçan emphasized the importance of proper earthquake regulations and the nationwide implementation of early warning systems. “In countries such as Japan, the U.S., Italy, and Mexico, early warning systems are mandatory. In Türkiye, however, they are only applied in limited areas such as Marmaray and key infrastructure projects. This system must be expanded nationwide,” he said. Drawing from international observations, Dr. Uçan highlighted that in Italy and Germany, no buildings exceeding five stories are constructed unless absolutely necessary. “In Türkiye, the tendency toward high-rise construction and mountain cutting continues unnecessarily. This approach brings serious risks,” he warned. According to Uçan, properly implemented early warning systems can provide between 10 to 60 seconds of reaction time — a margin that can literally save lives.   “Occupational Safety Experts Should Not Be Under Pressure” Dr. Uçan also addressed the challenges faced by occupational safety specialists, noting that the majority in Türkiye work under OSGB (Joint Health and Safety Units). “Occupational safety experts advise employers, but sometimes face pressure not to report risks for fear of losing clients. This is a dangerous situation. OSGB managers must share responsibility so that experts can work freely,” he stated. Concluding his remarks, Uçan emphasized that workplace safety is not only a matter of law but a matter of culture: “Legal regulations are essential, but real safety depends on practice. Rules must not remain on paper — they must be implemented in the field.”