Londra merkezli düşünce kuruluşu Ember tarafından hazırlanan analize göre, küresel ölçekte geçen yıl daha rekabetçi hale gelen güneş ve rüzgar enerjisinde maliyetler Türkiye’de de düşüş gösterdi. Türkiye’de rüzgar enerjisi santrali kurulumu maliyeti 5 yıl öncesine göre yüzde 32, güneş enerjisi santrali kurulumu maliyeti ise yüzde 50 geriledi. Rüzgar ve güneş enerjisindeki bu eğilimin gelecek yıllarda da devam etmesi beklenirken, dünyada kömür fiyatları büyük çapta artış gösterdi. Türkiye’deki mevcut kömürlü termik santrallerin yüzde 45’inin (yaklaşık 9 bin megavat) ithal kömürle çalışması nedeniyle kömür fiyatlarındaki artış elektrik üretim maliyetine de yansıyor. Kömür fiyatlarındaki artışla ithal kömürle çalışan mevcut termik santraller için ortalama maliyet megavatsaat başına 73 dolara ulaştı. Türkiye’de yeni kurulacak bir rüzgar santralinde elektrik üretim maliyeti megavatsaat başına 40,8 dolar, güneş santralinde ise megavatsaat başına 51,9 dolar olarak hesaplandı. Böylece, karbon fiyatlandırması olmadan dahi yeni kurulacak rüzgar ve güneş enerjisi santrallerinde megavatsaat başına elektrik üretim maliyetleri, mevcut ithal kömür santrallerinin elektrik üretim maliyetlerinden daha ucuz hale geldi.

Rüzgar ve güneşin elektrik üretimindeki payı yüzde 13

Türkiye’de mayıs sonu itibarıyla güneş enerjisi kurulu gücünün yüzde 91’ini lisanssız küçük ölçekli projeler oluşturdu. Türkiye’nin son yıllarda temiz enerji dönüşümünü hızlandırmasıyla güneş ve rüzgar enerjisinin elektrik üretimindeki payı yüzde 13’e ulaştı ancak Türkiye’nin özellikle güneş enerjisindeki potansiyelini gerçekleştirebilmesi için daha fazla büyük ölçekli güneş enerjisi santralinin devreye alınmasına ihtiyaç duyuluyor. Öte yandan, ithal kömür santrallerinin ise geçen yıl elektrik üretimindeki payı yüzde 21 olarak hesaplandı. Mevcut kömür fiyatları dikkate alındığında, ithal kömür santrallerinin yüksek kapasitede çalışmaya devam etmesi halinde kömür ithalatının bu yıl 5 milyar dolara ulaşabileceği, bunun 3 milyar dolarlık kısmının elektrik üretimi için harcanacağı tahmin ediliyor.

“Dönüşüm, karbon vergisini de azaltacak”

Ember Elektrik ve İklim Veri Analisti Ufuk Alparslan, analize ilişkin değerlendirmesinde, Türkiye’nin elektrik üretiminde ithal fosil yakıtlardan yerli alternatiflere geçmesinin çok yönlü faydaları olacağını belirterek, şunları kaydetti: “Böyle bir dönüşüm sadece ithalatımızı azaltmakla kalmayacak, aynı zamanda elektrik üretiminin karbon yoğunluğunu ve dolayısıyla maruz kalacağımız potansiyel sınırda karbon vergisini de azaltacak. Yenilenebilir enerji teşviklerinin enerji dönüşümünü hızlandırdığı bir gerçek ancak şimdi Türkiye yeni bir döneme giriyor. Bu yeni dönemin kaderi, Türkiye’nin ithalat faturasını azaltma konusundaki kararlılığına da bağlı olacak.”