ARÜSDER, İŞİM KÜMELENMESİ ve PLATFORMDER bir araya gelerek sektör paydaşları ile güncel bilgiler ışığında, yüksekte güvenli çalışma için bilgi alışverişinde bulunmak, yaşanan problemler ve çözüm önerilerini müzakere etmek adına 08 Haziran 2022 Çarşamba günü Ostim Teknik Üniversitesi’nin ev sahipliğinde ve TÜV AUSTRIA TURK firmasının sponsorluğunda Yüksekte Çalışma Seminerini gerçekleştirdiler.

Platformder adına açılış konuşma yapan Yönetim Kurulu Başkanı Saruhan Günaydın, derneğin kurulmasının üzerinden kısa bir dönem geçmesine rağmen önemli çalışmalara imza atarak sektördeki temsil gücünü arttırdığını belirtti.  Yüksekte çalışmanın sadece inşaat sektörü ile anılması, platformların kullanım alanlarının yeterince bilinmemesinden kaynaklandığını ifade eden Günaydın; bizler Kiralama Firmaları olarak, yüksekte çalışma gerektiren işlerde, güvenle çalışılmasını sağlayan ekipmanlar ile hizmet vermekteyiz. Verdiğimiz hizmet alanları sadece inşaat ile sınırlı değildir.  Bizler bu işleri yaparken, hizmet öncesi riskleri ne kadar aza indirgersek, ISG Uzmanları ve hizmet verdiğimiz sektörler bir o kadar rahat edeceklerdir.

Yüksekte Çalışma kavramı, ülkemizde, maalesef sadece inşaat sektörü ile çoğunlukla anılmaktadır. Personel Yükseltici Platformlar, erişimin sağlanamadığı tüm ortamlarda güvenli erişim sağlamaktadır. Bu erişim işin durumuna göre yukarı, aşağı ve yatay olmaktadır. Burada yeri gelmiş iken bir rapor sonucunu sizler ile paylaşmanın faydalı olacağını düşünüyorum. Kırsal kesimde yapılan bir araştırmada, 2013-2016 yıllarına ait rastgele seçilmiş 112 ölümlü yüksekten düşme incelenmiştir. İncelenen 112 ölümlü yüksekten düşme olayında ağaçtan düşmeler, olayların baş aktörü ve ölümlerin beşte birinden fazlasının (%22) nedeni olduğu görülmüştür. Kırsal kesimde ölümle sonuçlanan düşmelerin önemli bir kısmı tarımsal faaliyetler esnasında gerçekleşmektedir. Yüksekten düşme türü kazaları önlemede temel yaklaşım işgücünün bilinçlendirilmesi ve eğitilmesidir. Özellikle tarım sektöründe ağaçta meyve toplama gibi aslında çok tehlikeli bir iş olan yüksekte çalışma işi yapan kişiler yeterli sağlık koşullarına ve yüksekte çalışabilme yeterliliklerine sahip olmalıdır. Yüksekten düşme risklerini etkili olarak minimize etmek için önleme programları, emniyetli çalışma davranışlarını teşvik etmeli, diğer sektörlerde zorunlu olan fakat tarım çalışanları için zorunlu olarak aranmayan gerekli güvenlik cihaz ve donanımlarının kullanımını sağlamalıdır.

Ülkemizde devam eden yatırımlar ve bu yatırımların bitmesi için belirlenen tarihlere yetişmesi veya daha öncesinde bitirilmesinde, personel yükseltici platformlar çok önemli roller üstlenmişlerdir.  Bu duruma en iyi örneği yeni havalimanı projesinden verebiliriz. İşlerin yoğun olduğu dönemde 3.000 adete yakın platform çalışmıştır. Aynı durumu Pandemi sürecinde de sektör olarak yaşadık. Birçok sektör Pandemi döneminde neredeyse durma noktasına gelmişken, personel yükseltici platform kiralama sektörü durmamıştır.

Özellikle devam eden yatırımlarda ve Pandemi hastanelerinin kısa sürede bitirilmesinde yine önemli işleri üstlenmişlerdir. Netice itibariyle, 2013 yılında yapılan yasal mevzuat ile hızlı bir büyüme trendine giren personel yükseltici platform sektörü, 2021 yılı sonu itibariyle %500 lük bir büyüme göstermiştir. Bu bilgilendirmeden sonra, ülkemizin Personel Yükseltici Platform pazar potansiyelini değerlendirmek istiyorum. Bu değerlendirmede ülkelerin nüfusları önemli bir kriterdir.  Ülkeleri kıyaslamak açısından 100.000 kişiye düşen platform adetleri tüm dünyada baz alınmaktadır. ABD ve Avrupa’ya göre kıyaslandığında, Türkiye’de nüfusa göre platform adedi olması gerekenin çok altındadır. Avrupa’daki ilk 10 ülkenin 100.000 kişiye düşen platform adedi ortalaması 64’tür.

Ülkemizin bu adede ulaşabilmesi için 50.000’in üzerinde platform bulunması gerekmektedir. Çünkü bu rakam bizde 15 adet civarındadır. Halihazırdaki platform makine parkı sayısı 16.000 civarındadır. Bu durumda gösteriyor ki; sektörün 3 katından fazla büyümesi mümkündür. Bu büyüme ile birlikte önemli bir konunun da altını çizmek istiyorum. Personel yükseltici platformlara artan talep, bu ekipmanları kullanacak kişilerde MEB onaylı Operatörlük Belgesi zorunluluğunu getirmiştir. 2015 yılında MEB tarafından yayımlanan yönerge ile, platformların kullanımı için belge verilmeye başlanmıştır. İSG Uzmanları da bu konuda tabiri caizse göz açtırmamaktadırlar. Ancak Personel Yükseltici Platform Operatörlüğü diye bir meslek yoktur. Çünkü bu ekipmanı ihtiyacı olan herkes kullanmaktadır.  Yeri gelir bir mekanikçi, yeri gelir bir elektrikçi, yeri gelir bir tesisatçı kullanır. Bunu çoğaltmak mümkün. Tarımı işin içine katmıyorum bile. İfadelerini kullandı. Konuşmasının son kısmında ise; Bugün bu etkinlik ile aslında çok güzel bir çalışmaya örnek teşkil edecek hareket sergiledik. Egodan uzak, “Rabbena Hep Bana” düşüncesinden kendini soyutlamış üç sivil toplum kuruluşu bir araya gelerek faaliyet yapabiliyormuş’u göstermiş oldu. Bu sebeple sizlere çok teşekkür ediyorum. Seminerimizin yapılmasında emeği geçen tüm herkese, Bakanlıklarımıza, tüm resmi kurum ve kuruluşlara, üniversitemize, sivil toplum kuruluşlarımıza, sponsorlara ve vakit ayırarak seminerimize katılan herkese şahsım ve yönetim kurulu adına teşekkürlerimizi sunarım. Diyerek sözlerini tamamladı.

Açılış konuşmasında söz alan Arüsder Yönetim Kurulu Başkanı Musa Ertunç; Çok önemli olduğuna inandığımız bir konuda gerçekleştirmekte olduğumuz seminerimizin hayırlı olmasını ve güzel sonuçlara ulaşmasını diliyorum. Başta proje ortaklarımız İşim Kümelenmesi ve Platformder olmak üzere hepinize katkı ve destekleriniz için teşekkürlerimi sunuyorum. 1999 dan bu yana faaliyetlerini sürdüren ARÜSDER olarak sivil toplum dayanışmasını ve iş birlikteliklerini önemsiyor ve her fırsatta destek vermeye özen gösteriyoruz. Nitekim şubat ayında TAİD ve TREDER ile birlikte gerçekleştirdiğimiz 4.Ağır Vasıta, Treyler ve Üstyapı Zirvemiz, bugün de burada İşim Kümelenmesi ve Platformder ile yaptığımız seminer sektörümüze örnek teşkil edecek paydaşlıklardır. Son yıllarda ciddi bir artış gösteren personel yükseltici platform sektöründe bilhassa yerli imalat konusunda gidecek daha çok yolumuz bulunuyor. Biliyoruz ki sektörde ihtiyaç çok üst seviyede. Bu nedenle eminim destekler artacak, teşviklerle sektör gelişimini sürdürecektir. Ancak sadece üretim-kullanım adetleri değil maalesef    artan kazalar ve can kayıpları dikkat çeken ana başlıktır. Ne yazık ki; bu konuda yeterli yasal ve mevzuatsal düzenlemeler yok. Doğal olarak da yeterli denetimler yapılamıyor. Yüksekte çalışma ile ilgili bir an evvel düzenlemeler yapılması gerekiyor. İmalatta, kiralamada, çalışma yerlerinde ve şartlarında genel bir çalışma şart. Çerçevesi belirlenen bir kiralama sektörü çok daha etkili çalışacak hem can güvenliği hem de verimlilik artışı sağlanabilecektir. Bu hususa dikkat çekmek için konuyla ilgili tüm tarafların katılımını sağlayarak bu semineri düzenlemenin gerekliliğine inandık. İnanıyorum ki; bugün buradan bir sonuç bildirgesi çıkacak ve bir yerlerden başlamamıza vesile olacaktır.

Bugün konuşacağımız konular başta olmak üzere, sektörümüzü milletimizi ilgilendiren konularda her zaman iş birliği yapmaya, katma değer yaratmaya, ülkemiz adına yapılacak her türlü çalışmaya destek vermeye özen gösteriyoruz. Bilhassa ihracat rekorları kıran ülkemizden dünya markaları çıkartmaya, uluslararası pazarlarda Türk Malı imajını kalıcı ve hak ettiği yerlere taşımak adına bu güç birlikteliklerini önemsiyoruz. Her şeyi devletten beklemenin doğru olmadığının bilincinde olarak yüksek teknolojiye yönelerek gerekli Ar-Ge çalışmaları ve yatırımları ile rekabet gücümüzü genişletiyoruz. Sadece maddi değil, mevzuatlar, düzenlemeler, eğitim kısacası zihnen, bedenen yapılması gerekenleri de yerine getirmek için sorumluluk alıyoruz. Bu nedenle bir sivil toplum kuruluşu olarak paydaşlıklar yolu ile kalıcı çözümler üretmeye gayret ediyoruz. İnanıyoruz ki bu çalışmalar yerine ulaşacaktır. Nitekim bugün burada üniversitemizin ev sahipliğinde konunun taraflarının bir araya gelmiş olması bu anlamda da çok değerlidir. Seminerimize teşrif eden, desteklerini esirgemeyen başta yetkililerimiz olmak üzere hepinize bir kez daha teşekkür ediyor, başarılı bir seminer diliyorum. Dedi.

Daha sonra söz alan İşim Kümelenmesi Yönetim Kurulu Başkanı Ayşe Saraçoğlu konuşmasında; toplumlar arası sosyalleşmeyi sağlayan iletişim ve haberleşmenin temelini medeniyetler ve milletlerarası ziyaretler oluşturur. Tarihsel süreçte oluşan şehir medeniyetleri, biri birini ziyaret eden farklı kavim ve milletlerin ticari ve kültürel zenginliklerini takas yöntemiyle değiştirmeleri sonucu bugüne gelinmiş ve paranın icadıyla da bugünkü ekonomik ve ticari sistem ortaya çıkmıştır. Vadiler arasında inşa edilen ulaşım yollarının açılması, barajların, tünellerin yapılması için yapılan çalışma süreçlerinde, erozyon, toprak kayması, çığ, sel gibi risklerle karşı karşıya kalınmıştır. Günümüz teknolojisi bu risklerin önlenmesi için, pek çok inşaat, maden ve mimari projelerde yüksekte çalışmayı zorunlu kılmakta; arsa bulunmasında yaşanan güçlükler nedeniyle de giderek dikine büyüyen şehirlerde yüksekte çalışılması zorunlu hale gelmektedir.

Kaya sabitleme, blon çakma, hasır germe, püskürtme beton atma gibi işlemler ile riskler azaltılmaya çalışılmaktadır. Tüm bu faaliyetler içinde, mutlaka yüksekte çalışma gerekmektedir. Şehir yapılaşmalarında artan dikine mimari, binaların gitgide daha yüksek inşa edilmesi, çalışmaların yüksekte yapılmasını zorunlu kılmakta ve yüksekte çalışma süreleri de giderek uzamaktadır. Sadece yüksek binaların temizlenmesi bile yüksekte çalışma teknolojisinin dikkatle üzerinde durulmasını gerektirmektedir. Yapı işlerinde gerçekleşen iş kaza sayılarının diğer sektörlere göre yüksek olması “uygulamada standartlara uyulmamasından ya da teknolojinin yeterince uygulanmamasından mı?” kaynaklanıyor sorusunu akıllara getirmektedir. Bu nedenle bu panelin düzenlenmesi farkındalık yaratacak ve konuların tartışılması oldukça kıymetli sonuçlar çıkartacaktır kanısındayım. Programı organize eden Platformder ve Arüsder derneklerine, toplantının gerçekleşmesi için yer imkânı sunan Ostim Teknik üniversitesine, tüm konuşmacı ve katılımcı misafirlere teşekkür ederim. Toplantının verimli geçmesini diler, hepinize kümem adına saygılar sunarım. Dedi.

Programa ev sahipliği yapan Ostim Teknik Üniversitesi adına söz alan Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Serdar Müldür; Yüksekte Çalışma Seminerinde Ostim Teknik Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Serdar Müldür, açılış konuşmasında; bugün burada önemli bir konuda yapılan seminere ev sahipliği yapmaktan mutluluk duyduğumuzu belirtmek istiyorum. Kıymetli başkanlarımızın da açılış konuşmalarında bahsettikleri gibi yüksekte çalışma hayatımızın her alanında karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenle yapılacak her türlü çalışma gerek yüksekte çalışmada kazaların önüne geçecek, gerekse bu alanda faaliyet gösteren sektörlerin gelişmesine vesile olacaktır. Bu seminere genç mühendisleri de davet ederek ÜNİVERSİTE – STK – SANAYİ iş birliğine güzel bir örnek çalışma olmuştur. Bu seminerde emeği geçen herkese teşekkür ederim. İfadelerini kullandı ve üniversitede öğrencilerin de katılacağı böyle bir seminerin tekrarlanması için talepte bulundu.

Protokol konuşmalarının ardından, seminerde sunumlara geçildi. Platformder Genel Sekreteri Abdullah Tuncer tarafından Personel Yükseltici Platform Sektörüne Bakış, TÜV AUSTRIA TURK Ürün Belgelendirme Operasyon Müdürü Sayın Mutlu Demir tarafından 2006/42/AT Makine Emniyet Yönetmeliği Kapsamında Uygunluk Değerlendirme Piyasa Arz ve Hizmet Sunma İşlemleri, T.C. Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı Ve   Güvenliği Genel Müdürlüğü Çalışma Uzman Yardımcısı Sayın Fatih Kurtkara tarafından İnşaat Sektöründe Yüksekte Güvenli Çalışma, T.C. Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Başkanlığı Çalışma Uzmanı Sayın Yusuf Ziya Bolat tarafından İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğindeki Yenilikler, T.C. Sanayi Ve Teknoloji Bakanlığı Metroloji Ve Sanayi Ürünleri Güvenliği Genel Müdürlüğü Sanayi Ve Teknoloji Uzmanı Sayın Fırat Kasacı tarafından Personel ve Yük Kaldırma Ekipmanlarında PGD Çalışmaları, Türk Standartları Enstitüsü İstanbul Ulaşım Sistemleri Müdürlüğü TSE Uzmanı Sayın Ahmet Yağız Tuncel tarafından Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmelik Kapsamında Havada Çalışma Platformları, başlıklarında sunumlara geçildi.

Seminerin son kısmında ise Arüsder Genel Sekreteri tarafından seminerin sonuç bildirgesi aşağıdaki başlıklarda katılımcılar ile paylaşıldı.

1. Yüksekte çalışma için ayrı bir yönetmelik hazırlanmalıdır. Bu konuda önümüzde güzel bir örnek olan İnşaat sektörüne yönelik çalışmalar emsal kabul edilebilir.
2. Tüm sektörler için yüksekte çalışma düzenlemesi yapılmalıdır.
3. Personel Yükseltici Platformların yüksekte çalışma gerektiren tüm işlerde zorunlu olarak kullanılması sağlanmalıdır.
4. Üretici ve distribütör firmaların denetimleri yapılarak standart dışı üretimlerin önüne geçilmelidir.
5. Üretici firmaların 3.taraf bir onaylanmış kuruluş ile çalışmaları zorunlu hale getirilmelidir. Onay almamış ürünlerin (özellikle Araçüstü) piyasaya arzı yapılmamalıdır.
6. Kiralama firmalarının denetimleri yapılarak standart dışı ürünler ve güvenlik sistemleri devre dışı bırakılmış ekipmanlar ile hizmet verilmesinin önüne geçilmelidir.
7. Yük kaldırmak için tasarlanmış ürünler ile insan kaldırma faaliyetlerinin önüne geçilmelidir.
8. Sektörde hizmet verecek ve / veya veren kiralama firmaları için usul ve esasların belirlenmesi gerekmektedir.
9. Kiralama yapan firmalara yönelik mesleki yeterlilik standartlarının getirilmesi sağlanmalıdır.
10. Personel Yükseltici Platformların güvenli kullanımı için İSG uzmanlarının eğitilmesi gerekmektedir.
11. Personel Yükseltici Platform kullanım alanlarına yönelik eğitimler verilmesi sağlanmalıdır.
12. Kiralama firmalarının verdiği eğitimler resmi olarak kabul edilmelidir.

Seminer, katılımcılara plaket verilmesi ve ardından toplu fotoğraf çekilmesi ile tamamlandı.